Celiakia, znana również jako celiakia, jest chorobą autoimmunologiczną, która dotyka około 1% populacji. Osoby z tą chorobą mają zwiększoną wrażliwość na gluten, białko występujące w zbożach, takich jak pszenica, jęczmień i żyto. Spożywanie pokarmów zawierających gluten może uszkodzić wyściółkę jelita cienkiego i prowadzić do poważnych komplikacji zdrowotnych. W tym artykule omówiono przyczyny, objawy i leczenie celiakii.

Przyczyny celiakii

Celiakia jest spowodowana reakcją układu odpornościowego na gluten, który uszkadza wyściółkę jelita cienkiego. Osoby z genetyczną predyspozycją do celiakii są bardziej narażone na jej zachorowanie, ale może ona wystąpić w każdym wieku. Przyczyny celiakii nie są do końca poznane, ale wiadomo, że dziedziczność odgrywa ważną rolę w rozwoju choroby. Celiakia często występuje u osób z innymi chorobami autoimmunologicznymi, takimi jak cukrzyca typu 1, choroba Hashimoto i choroba Addisona.

Objawy celiakii

Objawy celiakii mogą się różnić w zależności od osoby i często są niejasne. Niektórzy ludzie nie odczuwają żadnych objawów, podczas gdy inni mogą doświadczać różnych objawów. Najczęstsze objawy to biegunka, wzdęcia, utrata masy ciała i osłabienie. Inne objawy, takie jak zaparcia, nudności, wymioty, bóle brzucha, niedobór żelaza, skaza krwotoczna, wysypki skórne, bóle stawów, depresja i lęk, mogą również wystąpić u osób z celiakią.

Diagnostyka i leczenie celiakii

Celiakia jest chorobą trudną do zdiagnozowania, ponieważ objawy mogą być łagodne lub niespecyficzne, co może prowadzić do błędnej diagnozy. Dlatego kluczowym elementem diagnozy jest przeprowadzenie odpowiednich badań, w tym testów krwi, badania genetycznego oraz biopsji jelita cienkiego.

Testy krwi na obecność przeciwciał anty-transglutaminazy tkankowej (tTG) oraz przeciwciał anty-endomysium (EMA) są obecnie najczęściej wykorzystywanymi testami diagnostycznymi. Pozytywny wynik tych testów wskazuje, że celiakia jest prawdopodobna i potrzebne są dalsze badania.

Testy genetyczne mogą pomóc potwierdzić podejrzenie celiakii, ale nie są wystarczające do postawienia ostatecznej diagnozy. Biopsja jelita cienkiego jest uważana za złoty standard w diagnostyce celiakii. Polega to na pobraniu niewielkiego wycinka tkanki z jelita cienkiego i zbadaniu go pod mikroskopem pod kątem zmian charakterystycznych dla celiakii.

Leczenie celiakii polega na całkowitym wyeliminowaniu glutenu z diety. Oznacza to, że osoby chore powinny unikać produktów pszennych, jęczmiennych, żytnich i wielu innych produktów zawierających gluten. Ponieważ gluten jest szeroko stosowany w przemyśle spożywczym, wymaga od pacjenta dużego wysiłku i samodyscypliny. Ważne jest, aby pacjenci z celiakią byli odpowiednio edukowani w zakresie diety bezglutenowej i leczeni przez profesjonalnego dietetyka. Możesz także wybrać odpowiednie jedzenie i przygotowywać posiłki, korzystając z różnych aplikacji mobilnych i stron internetowych.

Jeśli objawy, takie jak niedobory żywieniowe lub atrofia jelit, są ciężkie, może być wymagane dodatkowe leczenie farmakologiczne. Niektóre mają na celu uzupełnienie niedoborów witamin, takich jak kwas foliowy czy witamina B12. W przypadku niedoboru żelaza pacjenci mogą potrzebować suplementów żelaza.